مدرسه مکانی است که در آن فرزند ما بیشترین تعاملات و یادگیری ها را دارد. به لحاظ دانشی و مهارتی رشد می کند.از این رو لازم است که ما از ویژگی های بهترین مدارس آگاه شویم و با شناخت کافی انتخاب کنیم.
جامعه‌ای می‌تواند به برتری سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دست یابد که تربیت یافتگان خوبی داشته باشد. افرادی که قادر باشند سرنوشت خود، خانواده و جامعه‌ی خود را تغییر دهند. بدون شک یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های تربیتی افرد، مدرسه می‌باشد. از این رو ضرورت دارد که ما بر اساس نیازهای فرزندمان، انتظارات خود و آگاهی از ویژگی‌های بهترین مدرسه، به ارزیابی بپردازیم و مدرسه‌ی مناسب را انتخاب کنیم. در ادامه به ویژگی‌های بهترین مدرسه پرداخته می‌شود.
1- معلم مطلوب
یکی از ملاکهای مهم در انتخاب مدرسه، توجه به معلم است. گاه مدرسه به لحاظ امکانات مادی بسیار مناسب است. مدیر و معاونان خوبی دارد، اغلب معلمان آن نیز به لحاظ اخلاق و دانش سطح مطلوبی داشته دارند، اما معلم پایه‌ی مورد نظرمان مناسب نیست. از این رو بهتر است که ما در ابتدا بر معلم تمرکز کنیم و در وهله‌ی بعدی به سایر امکانات و کارکنان مدرسه توجه کنیم. بدون شک معلم کاردان و خوش برخورد در فضا و امکانات محدود نیز می‌تواند به پرورش استعدادهای دانش‌آموزان بپردازد و روابط نیکو با آنها داشته باشد.
اصل اعتماد یکی از اصول مهم در روابط بین معلم و دانش آموزان می‌باشد. معلمی که بتواند با برخورد و عمل نیکواعتماد شاگردان را جلب کند، به خوبی می‌تواند آنها را در مسیر یادگیری قرار دهد. چنین معلمی نیازی به راهکارهای مبتنی بر زور و اجبار یا پاداش و جایزه ندارد و به طور خودکار دانش‌آموزان را به انجام کارهای درسی برمی‌انگیزد.
در خصوص مدرسه باید به این نکته توجه کرد که مدرسه و معلم به چه اندازه و در چه حد از پاداش‌های بیرونی و جایزه استفاده می‌کنند. بدون شک مدرسه‌ای که با گرفتن هزینه‌ی بسیار جوایز پی در پی را به دانش‌آموزان خود عطا می‌کند، چندان نمی‌تواند در یادگیری به طور موثر عمل کند. چنین مدرسه‌ای دانش‌آموز را به توقع محوری هدایت می‌کند. دانش‌آموز را به این نگرش می‌رساند که تا زمانی که جایزه برای او درنظر گرفته شد، درس بخواند و کارهایش را خوب انجام دهد.
یکی دیگر از اصول مهم در رابطه با معلم، استفاده از روشهای فعال تدریس و برانگیختن دانش‌آموزان به بحث و چالش در هنگام درس دادن می‌باشد. علاوه بر این معلم باید به روز باشد و بتواند از فناوری‌های روز به درستی استفاده کند. نحوه‌ی کار با سیستم هوشمند و فضای مجازی را به درستی بداند و از این امکانات در راستای آموزش موثر بهره بگیرد. علاوه بر اینها باید به عملکرد سال گذشته‌ی معلم توجه کنیم، برای این کار می‌توانیم از اولیای سال گذشته کسب اطلاع کنیم.
2- فرهنگ حاکم بر محیط مدرسه
یکی ازاصول مهم در رابطه با انتخاب مدرسه، فرهنگ حاکم بر مدرسه می‌باشد. بسیاری از ما به معلم مدرسه و نکات ساختاری مانند: فضای مناسب، تجهیزات کافی و… توجه داریم اما به امر فرهنگ توجه نداریم. ممکن است که ما در خانه به ارزش‌ها و باورهایی اعتقاد داشته باشیم که در مدرسه‌ی مورد نظر این امور برای مدیر، پرسنل، معلم و سایر اولیا ارزش به شمار نمی‌آید و حتی آنها در تضاد با ارزش‌های ما باشند، در اینجاست که فرزند ما دچار دوگانگی ارزشی می‌شود. از این رو ضرورت دارد که مدرسه‌ای را انتخاب کنیم که فرهنگ حاکم بر آن متناسب با ارزش های قابل قبول ما باشد.
3- خدمات مشاوره
وجود کارشناسان مشاوره و روانشناسی درهر مدرسه ضرورت دارد. کارشناسانی که در رشته‌ی روانشناسی یا رشته‌های مرتبط تحصیل کرده باشند و به خوبی بتوانند با اولیا و دانش‌آموزان ارتباط برقرار کنند. روحیات آنها را درک کنند و به حل مشکلات روحی و تحصیلی شان بپردازند و یا آنها را به مشاوران زبده‌ی بیرون از مدرسه ارجاع بدهند.
4- برخورداری مدرسه از مدیریت و کادر اجرایی مناسب
یک مدرسه در صورتی می‌تواند به صورت موفق در تمامی لایه‌های آموزشی خود حرکت کند که از مدیر و کادرآموزشی دلسو، متعهد و با تجربه برخوردار باشد. در چنین مدرسه‌ای دانش‌آموزان و معلمان با آرامش خاطر به فعالیت آموزشی می‌پردازند.
5-همراه بودن آموزش نظری و عملی
یکی از ویژگی‌های مدارس موفق، همراه بودن آموزش نظری و عملی می‌باشد. در این رابطه مدرسه باید دارای آزمایشگاه مجهز و کارگاه‌هایی متناسب با مفاهیم نظری باشد که این امرهم در مقاطع پایین و هم در مقاطع بالا الزامی است. دانش‌آموزان مقاطع پایین به صورت عینی و ملموس یاد می‌گیرند و تا زمانی که با اشیاء دست گرمی نکنند، به خوبی یاد نمی‌گیرند. در مقاطع بالا نیز وجود کارگاه‌ها و آزمایشگاه به آموزش بهتر دانش‌آموزان و آماده شدن آنها برای مشاغل آینده کمک می‌کند.
6- توجه بسیار به کتاب و مطالعه
مدرسه‌ی خوب باید به مطالعه‌ی دانش‌آموزان توجه داشته باشد. زیرا کتاب در کنار آموزش نقش مهمی در راهنمایی و پرورش افراد دارد. در مدرسه ضرورت دارد که کتابخانه‌ای مجهز وجود داشته باشد و علاوه بر کتاب‌های درسی از کتاب‌های غیر درسی( علمی، هنری و…) برخوردار باشد. با برگزاری مسابقات کتاب خوانی و تحقیقات کلاسی، عادت به مطالعه را در دانش‌آموزان ایجاد کنید.
7- سبک برخورد با دانش‌آموزان
در انتخاب مدرسه، درنظرگرفتن نوع برخورد معلم و کادراجرایی، بسیار لازم و ضروری است و حتی می‌توان گفت این امر از سطح دانش و نحوه‌ی تدریس معلم نیز اهمیت بیشتری دارد، چرا که معلم و مدرسه باید بتوانند شخصیت‌هایی را تربیت کنند تا در محیط های اجتماعی بر اساس مهارتهای زندگی با دیگران برخورد کنند. گاهی در برخی مدارس معلم و کادر اجرایی با ترساندن بیجا، سختگیری بسیار، تحقیر و سرزنش افرادی بزدل و ناتوان را به جامعه تحویل می دهند.
در کنار این مدارس، مدارسی نیز هستند که برای جلب حمایت والدین و همکاری آن ها در مباحث مالی، معلمان را به اجبار ملزم به چشم پوشی از اشتباهات و کم کاری‌های دانش‌آموزان می کنند که این امر ضربه‌ی بزرگی به اخلاق و آینده ی دانش‌آموز وارد می‌کند. این امر در مدارس غیرانتفاعی به وفور دیده می‌شود. درهنگام انتخاب مدرسه، ضرورت دارد که به سبک برخورد معلم پایه‌ی موردنظر و کادر اجرایی توجه کنیم. این امر به ویژه در رابطه با معلم، اهمیت ویژه ای به خود می‌گیرد. معلمی به لحاظ اخلاقی مطلوب است که مهربان و در عین حال جدی و قاطع باشد. قاطعیت او تا حد بسیاری مربوط به اجبارهای والدین و مدیر است. از این رو بهتر است که ما در هنگام بروز مشکل، به جای مراجعه به مدیریت، در وقت مناسب مسئله را با معلم درمیان بگذاریم و با خونسردی از او دلیل نوع برخوردش را جویا شویم.
8- توجه به مسائل تربیتی
مدرسه‌ی موفق، مدرسه‌ای است که در آن به هدفهای تربیتی بیشتر از هدفهای رسمی و بیان شده از سوی آموزش و پرورش توجه شود. در چنین مدرسه‌ای مدیر باید با معلمان و کادر اجرایی همکاری مناسبی داشته باشد و شرایطی را فراهم کند تا معلم با آرامش خاطر و بینش علمی بتواند تجربه‌های آموزشی را متناسب با سن دانش‌آموزان خود تفسیر کند و آنها را در عرصه‌ی عمل قرار دهد. در مقابل معلم نیز موظف است مفاهیم تربیتی مرتبط با روحیات دانش‌آموزان را انتخاب کند. در این رابطه ما می‌توانیم برای کسب اطلاع با انجام هماهنگی قبلی، زنگ تفریح به مدرسه رفته و نحوه‌ی برخورد دانش‌آموزان را با یکدیگر مشاهده کنیم.
9- جو داخلی کلاس‌ها
برای پی بردن به جو داخلی کلاس، ما می‌توانیم در راهروها آمد و شد کنیم و نحوه‌ی برخورد معلم پایه‌ی موردنظر را درنظر بگیریم. اگر کلاس بسیار ساکت بود و تنها معلم صحبت می‌کرد این امر می تواند نشانگر این باشد که جریان تدریس معلم و شیوه ی کلاسداری‌اش سنتی یا مستبدانه است. اگر کلاس بسیار شلوغ باشد، می‌توان گفت که معلم قدرت مدیریت چندانی ندارد. کلاس متناسب باید در حد معقولی جنب و جوش داشته باشد و دانش‌آموزان را به همراهی در بحث درسی شرکت دهد.
10- توجه همه جانبه‌ی معلم به تمامی درس‌ها
برخی معلمان دروسی مانند هنر و تربیت بدنی را کم اهمیت درنظر می‌گیرند و به جای تلاش در راستای توجه همه جانبه به تمامی دروس، تنها به دروس مشکل تر می‌پردازند و زمان کلاس هنر و تربیت بدنی را به این دروس اختصاص می‌دهند. این امر سبب می‌شود که دانش‌آموز دچار دلزدگی شده و در مهارتهای ذوقی و جسمانی غیرفعال بماند. از این رو بهتر است که ما در انتخاب مدرسه به این نکته توجه کنیم که معلم موردنظر تا چه حد به دروس هنر و تربیت بدنی اهمیت می‌دهد. در طی هفته چند ساعت به این دروس اختصاص داده است.
11- فضای مدرسه
فضا باید برای دانش‌آموزان مناسب باشد. آنها به خوبی بتوانند داخل کلاس به فعالیت بپردازند و در حیاط مدرسه آرامش داشته باشند. فضای کلاس، مکان‌های آموزشی مثل کتابخانه‌ها، آزمایشگاه‌ها و حیاط مدرسه، برای دانش‌آموزان جذابیت داشته باشد. از رنگ‌های متناسب با روحیات دانش‌آموزان استفاده شده باشد. شعارهای تربیتی مناسب بر روی دیوارهای مدرسه دیده شود. شعارها انگیزشی و قابل فهم باشد.
12- پرهیزکردن مدیر، معلم و کادر اجرایی از سیاست بازی
مدیر و معلم موفق، افرادی هستند که در گروه‌های سیاسی خاصی عضو نبوده و جهت گیری سیاسی در کارهای خود ندارند. متاسفانه برخی مدیران و معلمان با جهت گیری سیاسی در مدرسه به فعالیت می‌پردازند و تنها با همکاران همفکر خود مراودات نیکو دارند. چنین افرادی تعهد تربیتی خود را تحت شعاع قرار داده و می خواهند که با تکیه زدن به گروه خاصی، خود را به مقامات بالا در عرصه های دیگر برسانند.
13- بهره گیری موثر از مشارکت مالی و فکری
توجه به امر مشارکت مالی و فکری از اهمیت بسیاری برخوردار است. مدرسه‌ای می‌تواند به خوبی اداره شود که مدیر آن از این دو امکان به خوبی بهره ببرد.
گردآورنده: سرکارخانم ملک پور(مربی پیش دو)
تاییدکننده: سرکارخانم هامونی(مدیریت آموزشگاه)
منبع: سایت تیزلند