جویدن ناخن یک عادت نامناسب است و علت دقیق آن قابل بحث است. یکی از دلایل ناخن جویدن می تواند ریشه در فاکتورهای فامیلی داشته باشد، هرچند این علت که آیا فاکتورهای خانوادگی مربوط به تقلید رفتار ناخن جویدن در سایراعضای خانواده و یا ریشه های ژنتیکی، تاثیر دارد یا خیر، هنوز ناشناخته است.
عوامل روان شناختی اصلی که با این رفتار مرتبط هستند شامل، استرس، نگرانی، اضطراب و خلق و خوی غیر متمرکز است. در واقع می توان گفت عادت ناخن جویدن در کودکان مکانیزمی است برای مقابله با شرایط استرس زا و از طرف دیگرهم عدم فعالیت مناسب )فعالیت کم، خستگی( ، گرسنگی و یا پایین بودن اعتماد به نفس ممکن است باعث ناخن جویدن در کودکان
شود. تصور می شود که ناخن جویدن در کودکان یک رفتار خودکار و غیرعادی است. محققان معتقدند که در برخی کودکان عادت ناخن جویدن با اختلالات روانپزشکی همراه است و حداقل یک اختلال مرتبط با روانپزشکی در بیش از دو سوم کودکانی که به کلینیک روانپزشکی مراجعه می کنند وجود دارد. جالب این که بیشتر از نیمی از والدین این کودکان، حداقل یک بیماری روانپزشکی داشتند، به ویژه اختلال افسردگی حاد.
بیماری های روانی که اغلب در رابطه با ناخن جویدن کودکان و نوجوانانی که به درمانگاه بهداشت و ارجاع داده می شوند، شامل:
اختلال کمبود توجه، بیش فعالی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال تومور، اختلال وسواس فکری، عقب ماندگی ذهنی، اختلال افسردگی حاد، اختلال اضطراب عمومی و اختلال هراس گزارش شده است.بیش از یک چهارم کودکان و نوجوانان به یکی از این اختلالات دچار بودند. در نهایت، رفتارهای کلیشه ای مانند لرزیدن لب،
کوبیدن سر، برداشتن پوست و کشیدن مو در بیش از 60 ٪ کودکان مبتلا به ناخن جویدن هم مشاهده شده است. عوارض ناخن خوردن
در اغلب موارد، عوارض ناخن جویدن بیشتر به صورت نامناسب شدن شکل ظاهری انگشتان بوده و منحصرا در حوزه زیبایی جای می گیرد. با این حال، در برخی موارد شدت ناخن جویدن، بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر می گذارد. به طور اجتماعی ناخن جویدن عادت ناخوشایندی است که می تواند باعث تحقیر، سرکوب های احساسی و آسیب های اجتماعی شود. علاوه بر اثرات روحی روانی و سلامتی، ناخن جویدن به طور کلی از نظر دیگران نوعی رفتار ناخوشایند در نظر گرفته می شود. از طرفی برخی افراد، به جویدن ناخن کفایت نکرده و ناخن را قورت می دهند و می خورند. این کار می تواند پیامد های بسیار بدی برای فرد داشته باشد. در واقع، ناخن خوردن می تواند باعث کوتاه شدن پایه ناخن و یا حتی درد های شدید معده و یا خونریزی معده شود. علاوه بر این، ناخن خوردن می تواند منجر به پارونیشیا، عفونت های باکتریایی ثانویه و ویروس هرپس سیمپلکس از ضایعات تبخال دهانی شود.سایر اثرات فیزیکی ناخن خوردن مربوط به دهان و دستگاه گوارش است. بثورات پوستی، ناراحتی سیستم گوارش، مشکلات دندان و ترک های کوچک در ناخن ها از عوارض این عادت نامناسب است.همچنین ناخن جویدن ممکن است باعث آبسه شده و به لثه آسیب برساند. یکی دیگر از عوارض ناخن جویدن این است که ممکن است عفونت ها و باکتری ها را از راه ناخن به دهان و در نتیجه بدن منتقل کند.ناخن خوردن، همچنین می تواند به اختلالات تمپورومندیبولار منجر شود. این عادت نادرست می تواند خطر ابتلا به عفونت پوسیدگی گوارشی را هم در دستگاه گوارش افزایش دهد .این اختلال بیشتر در کودکان مشاهده می شود. راهکارهایی برای درمان ناخن جویدن کودک به طور کلی، ناخن جویدن یک وضعیت حاد و نگران کننده نیست و این عادت اغلب به مرور زمان از بین رفته و خود به خود حل می شود ؛ بنابراین ممکن است در موارد خفیف، درمان خاصی لازم نباشد زیرا در موارد خفیف، ناخن جویدن منجر به
عواقب جسمی یا اجتماعی مهمی نمی شود.با این وجود، ناخن جویدن در صورتی که با سایر اختلالات همراه باشد، نیاز به مراقبت های ویژه دارد. برای درمان این عادت ،ابتدا سابقه پزشکی کودک )از جمله جنبه های روان شناختی( و معاینه کامل پزشکی صورت می گیرد.علت و درمان لجبازی کودکان | کودکان لجباز چه رفتارهایی دارند؟در ابتدا با کمک روانشناس باید تشخیص داده شود که با اختلال نافرمانی مقابلهای کودک روبرو هستیم یا نه. کودکانی کهلجبازی و نافرمانی میکنند، سعی میکنند از دستوراتی که از سوی بزرگترها صادر میشود سرپیچی کنند و نظر آنها رانادیده بگیرند. آسیب رساندن به خود یا دیگران از طریق گاز گرفتن، ناسزا گفتن، گریه کردن و اینگونه رفتارها از جمله کارهایی است که کودکانی که لجبازی میکنند انجام میدهند، همچنین معمولا افرادی که لجبازی و نافرمانی میکنند افرادی با اعتماد به نفس پایین و دارای خلق افسرده هستند . اگر کودک نشانههای بالا را داشت میتوان گفت که لجبازی و نافرمانی میکند و توصیه میشود والدین برای درمان و کاهش لجبازی کودکان از راهکارهایی که در ادامه گفته میشود استفاده کنند. اگر همچنان لجبازی فرزندتان ادامه داشت میتوانید از راهنماییهای روانشناسان متخصص برای کاهش نافرمانیهای کودکانتان استفاده کنید .
علت لجبازی کودکان چیست؟
کودکان در سنین مختلف لجبازیهایی دارند ولی نوع این لجبازیها متفاوت است، مثلا کودکانی که بچه اول خانواده هستند خصوصیات فرزند اول را دارند و به دلیل تربیت در بهترین شرایط و فراهم بودن بهترین امکانات رفاهی بیشتر از سایر فرزندان ممکن است لجبازی کنند و برای خواستههای خودش پافشاری کنند. اما فرزندان دیگر خانواده لجبازی کمتری نسبت به فرزند اول خانواده دارند و این مسئله گاهی مشکل ساز میشود و والدین از لجبازی کودک خود درمانده میگردد و نمیدانند چه برخوردی باید با فرزند خود داشته باشند . همچنین عوامل زیستی نیز در بروز لجبازی کودکان موثر است و عوامل ژنتیکی، مصرف دارو، مبتلا بودن به بیماری خاص،خستگی، گرسنگی، تشنگی، کم خوابی و مبتلا بودن به اختلالات روانی مثل ADHD. عوامل محیطی و روانی نیز ممکن است در بروز لجبازی کودکان نقش داشته باشد که شامل آگاه نبودن کودک از درست یا نادرست بودن رفتار خود، داشتن والدین حساس و کمال گرا، کمبود محبت کودک، وابستگی شدید کودک به دیگران، ضعیف بودن والدین که باعث میشود کودکان در لجبازی و نافرمانی شدت بگیرند و برای رسیدن به خواستههای خود پافشاری کنند . علت و درمان لجبازی در کودک ۲ تا ۳ ساله کودکان در سن ۲ تا ۳ سالگی تقریبا کنجکاو و غیر قابل پیشبینی هستند، آنها تمایل دارند از طریق مشاهده و تجربه درباره برخی اتفاقات اطلاعات کسب کنند و ممکن است در این مسیر با مقاومت والدین و اطرافیان مواجه شوند و دست به لجبازی بزنند. از عوامل دیگری که باعث بروز لجبازی در کودکان میشود میتوان به توقعات غیر منطقی والدین که باعث میشود از کودک خود فراتر از تواناییهایش انتظار داشته باشند و فرزندشان را تحت فشار قرار دهند. در واقع همه چیز بستگی به این دارد که والدین کدامیک از سبک های فرزندپروری را انتخاب کردهاند . علت لجبازی در کودکان ۴ تا ۵ ساله کودکان ۴ تا ۵ ساله معمولا برای اینکه بتوانند خودشان را ثابت کنند و تا حدودی به استقلال برسند ممکن است گاهی لجبازیهایی داشته باشند، البته این رفتارها جزئی از مراحل رشد کودکان است و طبیعی میباشد. جلب توجه اطرافیان به وسیله لجبازی، یکی دیگر از کارهایی است که ممکن است کودکان انجام دهند. گاهی اوقات نیز به دلیل نوع تربیت والدین ممکن است کودکان دست به لجبازی بزنند و نافرمانی کنند، زیرا برخی والدین تمایل دارند روی فرزند خود تسلط کامل داشته باشند و در تمام امور فرزند خود دخالت کنند. همچنین فرصت کافی به فرزند خود برای انجام دادن کارهایش نمیدهند که نتیجه آن لجبازی کودکان و نافرمانی آنها میشود . همچنین خستگی و گرسنگی از دلایل دیگر لجبازی کودکان است و کودکان زمانی که خسته میشوند، بیحوصله شده و ممکن است برای موضوعات مختلفی لجبازی کنند. علاوه بر این داشتن بیماریهای خاص مثل ADHD نیز در بروز لجبازی کودکان موثر است. دلایل دیگر لجبازی در کودکان ۴ تا ۵ ساله کمبود توجه، تقلید از دیگران و تولد نوزاد جدید به گونهای
که کودک حسادت خود را به صورت لجبازی نشان میدهد، میباشد . علت لجبازی در کودکان ۶ تا ۷ ساله کودکانی که در سن 6 تا ۷ سالگی قرار دارند معمولا برای دریافت محبت از سوی دیگران، یاری و کمک خواستن از دیگران،داشتن احساس قدرت و تسلط بر دیگران و حتی جلب توجه دیگران ممکن است در برخی موقعیتها دست به پرخاشگری بزنند و لجبازی کنند. والدین و اطرافیان کودک میتوانند با تشخیص علت پرخاشگری کودکان، واکنش مناسبی در برابر چگونه لجبازی کودکم را کاهش دهم؟ لجبازی در کودکان از ۲ سالگی شروع میشود، در ۳ یا ۴ سالگی به اوج خود میرسد و در حدود ۷ سالگی کاهش پیدا میکند،چگونگی برخورد با لجبازی کودکان اهمیت زیادی دارد و برای اینکه بتوانید برخورد مناسبی با فرزند لجباز خود داشته باشید باید آگاهی کامل از علت لجبازی فرزند خود داشته باشید و بعد از اینکه دلیل لجبازی کودک خود را متوجه شدید، راهکارهای زیر را در برابر لجبازی فرزند خود داشته باشید. رفتار شما با او نیز اهمیت زیادی دارد، پس مقاله رفتار با کودک را نیز مطالعه نمایید . درمان کودک ۲ تا ۳ ساله برای درمان و کاهش لجبازی در کودکان ۲ تا ۳ ساله لازم است در ابتدا والدین با وظایف کودک ۳ ساله خود آشنایی داشته باشند. پدر و مادر نباید از کودک خود فراتر از تواناییهایش انتظار داشته باشند زیرا با این کار باعث ایجاد استرس و بروز لجبازی در فرزند خود میشوند و باید طبق تواناییهای فرزند خود از آنها انتظار داشته باشند. یکی دیگر از روشهای کاهش لجبازی در کودکان این است که زمانی که کودکتان شروع به لجبازی و نافرمانی کرد، به جای اینکه با او بحث و جدل کنید،
بهتر است حواس کودک را به موضوعات دیگر معطوف کنید و به عبارت دیگر حواس او را از موضوع اصلی که باعث لجبازی کودک شده است منحرف کنید . درمان کودک ۴ تا ۵ ساله برای درمان لجبازی در کودکان ۴ تا ۵ ساله توصیه میشود به خواستههای آنها گوش دهید و با آنها مقابله نکنید، حتی بهتر است با کودکتان ارتباط برقرار کنید زیرا ممکن است علت لجبازی کودکتان را متوجه شوید و به صورت منطقی با یکدیگر کنار بیایید و دیگر نیازی به بحث و جدل نباشد. سعی کنید به کودک خود احترام بگذارید و در بعضی موارد به او حق انتخاب دهید تا از بروز لجبازی در کودکتان پیشگیری کنید و اگر با این وجود کودکتان پرخاشگری کرد، خونسردی خودتان را حفظ کنید و سعی کنید با صحبت و گفتگو مسئله را حل کنید . درمان کودک ۶ تا ۷ ساله لجبازی در کودکانی که در این سن هستند متفاوتتر از لجبازی کودکان در سنین پایین است و راهکارهای درمانی مختلفی دارد. لجبازی کودکان در این سن ممکن است برای انجام دادن کارهایی باشد که انجام آن در توانش است اما به دلیل تنبلی لجبازی میکند و تمایل دارد دیگران کارهای او را انجام دهند. مثلا بستن بند کفش یکی از کارهایی است که کودکان میتوانند آن را انجام دهند اما به خاطر تنبلی سعی میکنند انجام این کار را از طریق لجبازی کردن به دیگران موکول کنند. اینطور وقتها اطرافیان کودک نباید در برابر اینگونه خواستههای کودک تسلیم شوند و کارهای او را انجام دهند زیرا اگر والدین کودک کارهای شخصی کودک را انجام دهند، باعث میشود کودک به این شرایط عادت کند و حتی در آینده نیز دیگران مجبور شوند کارهایی که مربوط به او هست را انجام دهند . تهیه یک جدول مصور که تصاویری از کارهای روزانه کودک در آن باشد نیز در کاهش لجبازی کودک و تشویق او به انجام کارهای روزانه موثر است. جدول مصور به این صورت است که کارهای روزانه کودک مثل مسواک زدن، لباس پوشیدن، غذا خوردن و … به صورت تصویری در جدول نشان داده شود . درصورتی که کودک در طول روز آنها را به درستی انجام داد تشویق میشود و ستاره دریافت میکند، اما اگر لجبازی کرد و کارهایش را انجام نداد ستارهای دریافت نمیکند. این کار باعث میشود کودک با وظایف خود آشنا شود و برای انجام دادن کارهای شخصی خود تشویق شود و لجبازی کمتری کند . راهنمای برخورد عملی
– زمانی که با نافرمانی فرزندتان مواجه شدید خودتان را کنترل کنید زیرا اگر شما نیز پرخاشگری کنید نه تنها گامی برای
کاهش نافرمانی کودکتان برنداشتید بلکه باعث وخیم تر شدن شرایط نیز میشوید . – جویا شدن علت لجبازی اهمیت زیادی دارد و گاهی لجبازی کودکان علت خاصی دارد، مثلا امتناع کودکان از رفتن به مهدکودک یا مدرسه ممکن است به علت آزار و اذیتهایی باشد که در مدرسه اتفاق میافتد و با از بین بردن و حل کردنآنها میتوان لجبازی کودکان را کاهش داد .
– اجازه دهید کودکان حق انتخاب داشته باشند و بتوانند تصمیم گیری کنند زیرا در اینصورت آنها لجبازی و نافرمانی کمتری دارند و بهتر میتوانند با مسائل کنار بیایند . – برای کاهش لجبازی کودکان رفتارهای خوب آنها را تقویت کنید. برای این کار دادن پاداش گزینه مناسبی است و باعثکاهش لجبازی کودکان میشود. به همین دلیل آموزش پدر و مادر اهمیت زیادی دارد . نحوه برخورد با لجبازی کودک
– زمانی که با لجبازی کودک مواجه میشوید، سعی نکنید با بحث کردن او را متقاعد کنید و بهترین راه توجه نکردن به رفتارهای کودک و بیاعتنایی به او است، با این کار کودک به تدریج لجبازی کمتری میکند. اما اگر والدین و اطرافیان کودک به صورت مداوم در برابر لجبازی کودک مقاومت کنند باعث میشود کودک برای اثبات حرف خودش لجبازی بیشتری کند . – فراهم کردن شرایط محیطی ایمن برای رشد فرزندان لازم است و والدین باید محیطی دوستانه و بدون تنش و اضطراب برای فرزندان خود فراهم کنند. همچنین تنبیه کلامی و بدنی نه تنها باعث کاهش لجبازی کودکان نمیشود بلکه باعث پافشاری کودکان بر خواستههای خود میشود . – والدین باید راهنمای مناسبی برای فرزندان خود باشند، تا فرزندان بتوانند به خوبی رشد کند و با چالشها کنار بیایند اگر روشهای فوق برای کاهش لجبازی کودکتان موثر نبود، توصیه میشود با روانشناس متخصص مشورت کنید تا بتوانید با راهنماییهای او لجبازی و نافرمانی کودکتان را کاهش دهید. در این راستا مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با داشتن مشاورانی برجسته در زمینه کودک به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید با شناسایی علل لجبازی در فرزندتان آن را کاهش دهید و درمان کنید. این مرکز امکان مشاوره حضوری و تلفنی را برای افراد فرآهم کرده است .
گردآورنده:سرکار خانم ملک پور (مربی پیش 2)
تایید کننده : سرکارخانم هامونی (مدیریت آموزشگاه)
منبع: نی نی سایت